Chemie

De hbo-studie Chemie leidt op tot experimenteel laboratoriummedewerker. Centraal staat het chemische vakgebied. Hierin zijn grofweg drie belangrijke onderdelen te onderscheiden: analytische chemie, onderzoek naar en synthetiseren van moleculen en verbindingen, en de ontwikkeling van producten op basis van functionele moleculen of componenten.

Chemici die in researchlaboratoria bij overheidsinstellingen en grote bedrijven komen te werken, zijn daar verantwoordelijk voor de praktische uitvoering van het (deel)onderzoek. Ze ontwikkelen en realiseren een experimentele proefopzet, verrichten en interpreteren experimenten (of laten deze verrichten), trekken conclusies en doen aanbevelingen. In researchlaboratoria in het MKB is de benadering doorgaans minder fundamenteel en juist meer toegepast. Het richting geven aan en het organiseren en coördineren van de werkzaamheden maakt dan tevens deel uit van het takenpakket van de chemicus.
In andere domeinen, zoals toepassing of fabricage, is de chemicus vooral ook actief als experimenteel laboratoriummedewerker. Dit kan zijn bij milieulaboratoria, laboratoria ten behoeve van kwaliteitscontrole en productie op organisch, biochemisch en analytisch gebied, of vergelijkbare laboratoria.
Het komt daarbij vooral aan op het uitvoeren van complexe en ingewikkelde experimenten, waarbij veelal een beroep wordt gedaan op de praktische vaardigheden en het analyserend vermogen van de chemicus. In het fabricagedomein is de chemicus betrokken bij de productontwikkeling en productintroductie, met name de in het laboratorium uitgevoerde aspecten.

Landelijk opleidingsprofiel

Body of Knowledge & Skills

Knowledge

• Analytische chemie: spectroscopie, chromatografie
• Basischemie: atoom- en molecuulbouw, reacties in water, chemisch evenwicht
• Biochemie: biomoleculen, eiwit- en enzymchemie
• Fysische chemie: bijvoorbeeld elektrochemie, faseleer, colloïdchemie
• Informatietechnologie: bijvoorbeeld chemometrie, experimental design, simulatie- en ontwerpprogramma’s
• Natuurkundige toepassingen: bijvoorbeeld optica, elektronica
• Organische chemie: synthese functionele groepen, reactiemechanismen
• Polymeerchemie en materiaalkunde
• Statistiek: dataverwerking, normaalverdeling en betrouwbaarheidsintervallen, toetsen
• Thermodynamica en kinetiek
• Veiligheid, gezondheid en milieu
• Wiskunde: chemisch rekenen, functies, differentiaal- en integraalrekening

Skills

• Algemene laboratoriumvaardigheden: wegen, pipetteren, maken van oplossingen (buffers), bijhouden van labjournaal, chemisch rekenen
• Chemische analysemethoden: spectrometrie (bijvoorbeeld UV/VIS, IR, AAS, NMR, ICP), chromatografie (bijvoorbeeld GC, GC-MS, HPLC) en overige methoden zoals titrimetrie, elektrochemie, enzymanalyse, bindingsanalyse
• Informatievaardigheden: tekstverwerking, spreadsheets, chemische tekenprogramma’s, presentatietechnieken
• Onderzoeksvaardigheden en systematische probleemaanpak: probleemanalyse, opstellen van onderzoeksvragen, literatuuronderzoek, onderzoekplanning en -uitvoering
• Sociale en communicatieve vaardigheden: samenwerken, vergaderen, schriftelijke verslaggeving (labjournaal, onderzoeksverslag), mondeling presenteren, projectmatig werken
• Veilig werken in het laboratorium volgens VGM-regels
• Werken met standaard laboratoriumapparatuur: pH-meter, spectrofotometer, centrifuge, spanningsbronnen, elektroforeseapparatuur
• Werken met opstellingen voor organische synthese: reflux, destillatie, extractie, verdampers

De Body of Knowledge & Skills geeft de gemeenschappelijke basis van de opleidingen bij de verschillende hogescholen weer. Studenten leren deze kennis en vaardigheden in de eerste  twee jaar van hun opleiding. In de laatste twee jaar specialiseren zij zich.