De opleiding Biotechnologie leidt op tot analist in een sterk op productontwikkeling gericht werkveld. Centraal staat de koppeling tussen kennis van levende organismen en technische toepassingen om bruikbare producten te maken.

Een biotechnoloog gebruikt hoogwaardige moderne technologie om tot duurzame oplossingen te komen voor hedendaagse vraagstukken en kan daarvoor werkzaam zijn in verschillende sectoren. Denk daarbij bijvoorbeeld aan toepassingen in de (moleculaire) plantenveredeling, de biomedische sector, de milieusector, de levensmiddelenindustrie en de biologische productie van chemicaliën. Naast een algemene basis in de biotechnologie, kan er in de opleiding sprake zijn van accenten of specialisaties die gericht zijn op deze toepassingsvelden.

De bachelor is betrokken bij onderzoek naar de ontwikkeling van nieuwe, of verbetering van bestaande, producten, organismen (zoals micro-organismen en planten), materialen, technieken en processen. Hiervoor is de biotechnologisch onderzoeksmedewerker onderdeel van een team en is hij/zij vaak verantwoordelijk voor een deelonderzoek. Het merendeel van het werk wordt uitgevoerd in laboratoria gericht op onderzoek, productie, kwaliteitscontrole of diagnostiek. De bachelor voert hier complexe experimenten uit waarbij een beroep wordt gedaan op zijn praktische vaardigheden en analyserend vermogen. Nieuwsgierigheid, een kritische blik, inventieve houding en het vermogen om goed te kunnen samenwerken met verschillende disciplines zijn hiervoor essentieel. De grote verscheidenheid aan analyses, variërend van handmatige tot volledig geautomatiseerde analyses, vraagt een brede kennis van technieken, apparatuur, automatisering en kwaliteitsbewaking. Naast het werk in het laboratorium zelf, is de biotechnologisch onderzoeksmedewerker ook betrokken bij het opzetten van experimenten en onderzoeksstrategieën en de analyse van -soms complexe- experimentele datasets. Plannen en resultaten worden op regelmatige basis besproken met en gepresenteerd aan collega’s.

Landelijk Opleidingsprofiel

Body of Knowledge and Skills

Knowledge

  • Celbiologie: structuur en functie van eukaryote en prokaryote cellen, metabolisme, transport, signaaltransductie, celcyclus;
  • Microbiologie: determineren en kwantificeren van micro-organismen, toegepaste microbiologie, virussen;
  • Chemie: basischemie (zoals: atoombouw, reactiekinetiek), analytische chemie (zoals: eenvoudige extractiemethoden, spectroscopie, chromatografie, massaspectrometrie), organische chemie;
  • Biochemie: biomoleculen (zoals: macro- en micronutriënten), eiwitchemie, enzymkinetiek;
  • Genetica: moleculaire genetica (replicatie, expressie en regulatie), erfelijkheid, genetische analyse, populatiegenetica;
  • Moleculaire biologie: nucleïnezuren, recombinant-DNA-technologie, sequencing;
  • Bio-informatica: basaal begrip van algoritmen, genomics, transcriptomics, biologische databases, bio-informatica (web)tools;
  • Plantkunde: basale kennis (evolutie, anatomie, fotosynthese), fytopathologie, plantenfysiologie, (moleculaire) plantenveredeling;
  • Wiskunde: chemisch rekenen, toegepaste algebra (zoals: ijklijnen, functies);
  • Statistiek: dataverwerking, normaalverdeling en betrouwbaarheidsintervallen, toetsen;
  • Duurzaamheid: duurzame toepassingen van biotechnologie.

Skills

  • Algemene laboratoriumvaardigheden gebaseerd op GLP-regels: wegen, pipetteren, maken van oplossingen (buffers, kweekmedia) en preparaten, kleuringen, labjournaal, chemisch rekenen;
  • Veilig werken in het laboratorium, werken volgens VMT-regels (veilige microbiologische technieken): aseptisch en steriel werken, werken volgens fysische en chemische veiligheidsregels, kweken van micro-organismen, werken met speciale media, werken met biologische materialen en biomoleculen, afvalverwerking;
  • Werken met standaard laboratoriumapparatuur: pH-meter, spectrofotometer, centrifuge, spanningsbronnen, zuurkast, veiligheidskast;
  • Microbiologische en celbiologische technieken: basale microbiologische technieken, fermentatie, cel- en weefselkweek, flowcytometrie, (fluorescentie)microscopie;
  • Moleculair-biologische technieken: DNA-/RNA-isolatie, PCR, qPCR, gelelektroforese, recombinant-DNA-technieken;
  • Bio-informatica tools: programmeren (zoals: R of Python), gebruik van (web)tools en artificial intelligence, analyse van omicsdata;
  • (Bio)chemische analysemethoden: chromatografie (zoals: kolomchromatografie, HPLC, FPLC), spectrometrie, enzymanalyse, SDS-PAGE, ELISA, fractioneringsmethoden (zoals: preparatieve chromatografie);
    Informatievaardigheden: tekstverwerking, spreadsheets, poster- en diapresentaties maken, datavisualisatie, eenvoudige beeldverwerking;
  • Onderzoeksvaardigheden: probleemanalyse, onderzoeksvragen, experimenteel ontwerp, literatuuronderzoek, onderzoeksplanning, data-analyse;
  • Ontwikkelvaardigheden: gebruikerswensen in kaart brengen, gebruikerswensen inbedden in het onderzoeks- en ontwikkelproces;
  • Sociale en communicatieve vaardigheden: projectmatig werken, verslaglegging, mondelinge presentatie, ethisch handelen;

De Body of Knowledge & Skills geeft de gemeenschappelijke basis van de opleidingen bij de verschillende hogescholen weer. Studenten leren deze kennis en vaardigheden in de eerste  twee jaar van hun opleiding. In de laatste twee jaar specialiseren zij zich.

Instellingen en werkveld

Instellingen die de opleiding aanbieden

  • Hogeschool Inholland, Amsterdam
  • NHL Stenden Hogeschool | Hogeschool van Hall Larenstein, Leeuwarden

Werkveldillustratie

Beroepen, functies en rollen van de bachelor zijn met name in de volgende beroepsdomeinen te vinden (zie voor een volledige omschrijving van de beroepsdomeinen Hoofdstuk 2). Per domein zijn enkele voorbeelden gegeven.

Research en development
  • Onderzoeksmedewerker
  • Moleculair bioloog
  • Vaccinontwikkelaar
  • Plantenveredelaar
  • Fytopatholoog
Toepassing en productie in laboratoria
  • Kwaliteitscontrole in levensmiddelenindustrie of tuinbouw
  • Productie van geneesmiddelen of inhoudsstoffen
Engineering en procestechnologie
  • Bioprocestechnoloog
  • Fermentatiespecialist
Commercie, service en dienstverlening
  • Adviseur bij advies- of onderzoeksbureau
  • Adviseur bij veiligheids- of milieubureau

Kenmerkende studieboeken

Er is bewust gekozen om geen lijst van kenmerkende boeken op te nemen vanwege de veranderlijkheid van het werkveld.