Chemie

De hbo-studie Chemie leidt op tot experimenteel laboratoriummedewerker. Centraal staat het chemische vakgebied. Hierin zijn grofweg drie belangrijke onderdelen te onderscheiden: analytische chemie, onderzoek naar en synthetiseren van moleculen en verbindingen, en de ontwikkeling van producten op basis van functionele moleculen of componenten.

Chemici die in researchlaboratoria bij overheidsinstellingen en grote bedrijven komen te werken, zijn daar verantwoordelijk voor de praktische uitvoering van het (deel)onderzoek. Ze ontwikkelen en realiseren een experimentele proefopzet, verrichten en interpreteren experimenten (of laten deze verrichten), trekken conclusies en doen aanbevelingen. In researchlaboratoria in het MKB is de benadering doorgaans minder fundamenteel en juist meer toegepast. Het richting geven aan en het organiseren en coördineren van de werkzaamheden maakt dan tevens deel uit van het takenpakket van de chemicus.
In andere domeinen, zoals toepassing of fabricage, is de chemicus vooral ook actief als experimenteel laboratoriummedewerker. Dit kan zijn bij milieulaboratoria, laboratoria ten behoeve van kwaliteitscontrole en productie op organisch, biochemisch en analytisch gebied, of vergelijkbare laboratoria.
Het komt daarbij vooral aan op het uitvoeren van complexe en ingewikkelde experimenten, waarbij veelal een beroep wordt gedaan op de praktische vaardigheden en het analyserend vermogen van de chemicus. In het fabricagedomein is de chemicus betrokken bij de productontwikkeling en productintroductie, met name de in het laboratorium uitgevoerde aspecten.

Landelijk opleidingsprofiel

Body of Knowledge & Skills

Knowledge

• Analytische chemie: chromatografie, elektrochemie, spectrometrie
• Basischemie: atoom- en molecuulbouw, molecuulstructuren, moleculaire bindingen en interacties, reactievergelijkingen, chemische evenwichtenreacties in water, chemische evenwichten
• Fysische chemie: kinetiek, thermodynamica en fasenleer
• Organische chemie: hybridisatie, synthese van organische verbindingen, reactiemechanismen, stereochemie, biomoleculen
• Polymeerchemie en materiaalkunde: (bio)polymeren, additie en condensatie polymerisatie, thermische en mechanische eigenschappen
• Statistiek: foutenanalyse, normaalverdeling, betrouwbaarheidsintervallen, lineaire regressie, toetsen, datavisualisatie en -verwerking
• Veiligheid, gezondheid, milieu en duurzaamheid
• Wiskunde: chemisch rekenen, toegepaste wiskunde (bijvoorbeeld logaritmische, exponentiele, macht- en wortel functies, differentiaal- en integraalrekening)

Skills

• Algemene laboratoriumvaardigheden: bijhouden van labjournaal, maken van oplossingen (bijvoorbeeld buffers), monstervoorbereiding, pipetteren en wegen
• Chemische analysemethoden: titrimetrie, chromatografie (bijvoorbeeld HPLC, GC), spectrometrie (bijvoorbeeld UV/VIS, IR, AAS, ICP, NMR, MS) en elektrochemische analyse
• Informatievaardigheden: tekstverwerking, programma’s voor dataverwerking en/of programmeren, chemische tekenprogramma’s en presentatietechnieken
• Projectmatig werken en onderzoeksvaardigheden: probleemanalyse, onderzoeksvragen, literatuuronderzoek, experimentele opzet, planning en -uitvoering, schriftelijke en mondelinge rapportage
• Veilig werken in het laboratorium volgens VGM-regels
• Werken met standaard laboratoriumapparatuur en opstellingen: bijvoorbeeld pH-meter, reflux, destillatie, extractie en rotatiefilmverdamper

De Body of Knowledge & Skills geeft de gemeenschappelijke basis van de opleidingen bij de verschillende hogescholen weer. Studenten leren deze kennis en vaardigheden in de eerste  twee jaar van hun opleiding. In de laatste twee jaar specialiseren zij zich.